U Istražnom zatvoru u Spužu glađu štrajkuje 186 pritvorenika, a njihov protest juče su podržali i članovi porodica i prijatelji koji su se okupili ispred zgrade Uprave za izvršenje krivičnih sankcija (UIKS) kako bi apelovali na nadležne da što prije riješe probleme s kojima se suočavaju pritvorena lica.

Okupljeni su poručili da su pritvorenici stupili u štrajk glađu zbog nehumanih uslova u zatvoru i predugog trajanja pritvora, koji, kako navode, ozbiljno narušava njihovo fizičko i psihičko zdravlje. Noseći transparente sa porukama poput: „Sudije, radite časno, ne kako nalaže izvršna vlast“, „Pravo i pravda su mrtvo slovo na papiru“, „Zatvor bez humanosti je nasilje sa potpisom države“, „Nemar ZIKS-a i KBC ga je ubila“, „Zatvori nisu grobnice“, „Koliko mrtvih vam treba da reagujete“, okupljeni su izrazili nezadovoljstvo trenutnim stanjem u zatvorskom sistemu.

U saopštenju koje su okupljeni pročitali navodi se da pritvorenici po dolasku u pritvor nailaze na niz problema, uključujući prenatrpanost, lošu zdravstvenu njegu, ograničen asortiman u kantini, kao i rijetke i neuslovne posjete advokata, što im otežava pripremu odbrane. Takođe, ukazano je na značaj dječijih posjeta za očuvanje mentalnog zdravlja i opstanka pritvorenih lica.

Pritvorenici tvrde da sudski postupci traju nerazumno dugo, te da se pritvor pretvara u izdržavanje kazne. Istakli su da im se, po isteku zakonskog roka od tri godine bez presude, određuje novi pritvor zbog navodnih novih djela, čime se izbjegava njihovo puštanje na slobodu. Kako navode, ovakva praksa dovodi do postupaka koji traju i po pet do šest godina bez osnova, kršeći osnovna ljudska prava. Kao rješenje predložili su da o njihovim predmetima odlučuju sudije krivičari, a ne, kako tvrde, bivši tužioci i parničari koji djeluju po nalogu, na njihovu štetu.

Među onima koji su pružili podršku štrajku nalazi se i Kristina Novović, supruga pritvorenika koji je nedavno izvršio samoubistvo u Istražnom zatvoru, a čiji se otac takođe nalazi u pritvoru. Novović je kazala da je došla da podrži sve pritvorenike, u svoje ime, u ime oca i pokojnog supruga. Istakla je da pritvorenici štrajkuju već sedam dana, te da su izgubili na tjelesnoj težini, dok se medicinski nadzor svodi na mjerenje pritiska i težine, što smatra nedovoljnim za adekvatnu procjenu zdravstvenog stanja.

Posebno je kritikovala činjenicu da su pritvorenicima oduzeti frižideri i televizori, iako imaju samo jedan sat šetnje dnevno. Apelovala je na UIKS da im obezbijedi neophodnu medicinsku pomoć, ističući da je ona izostala i u slučaju njenog supruga. Podsjetila je da su svi službenici zakazali jer je u sobi njenog supruga postojala kamera putem koje su mogli primijetiti šta se dešava i možda spriječiti tragediju.

Podršku štrajku pružila je i NVO Evropski centar za zaštitu pritvorenih i osuđenih lica, koja se povodom ovih dešavanja obratila i Evropskoj mreži za zatvorske sporove.

Iz UIKS-a su saopštili da su svi pritvorenici koji učestvuju u štrajku pod stalnim nadzorom i da se njihovo zdravstveno stanje kontinuirano prati.

– Ističemo da je trenutno zdravstveno stanje svih pritvorenih lica koja učestvuju u štrajku stabilno – naveli su iz uprave.

Takođe, iz UIKS-a su obavijestili da je Istražni zatvor Podgorica posjetio zaštitnik ljudskih prava i sloboda Siniša Bjeković. Tokom posjete, kako navode, on je razgovarao sa više pritvorenika koji su željeli da direktno iznesu svoje stavove i primjedbe, a koje su u nadležnosti institucije Zaštitnika.