Evropski sud pravde nedavno je donio presudu koja je izazvala rasprave o upotrebi Sky aplikacije kao dokaza u krivičnim predmetima. Dok su neki tumačili da je ta presuda zabranila korišćenje Sky komunikacije kao dokaza, advokat Veselin Radulović tvrdi suprotno, pišu Vijesti.

Presuda, koja je uslijedila nakon tumačenja primjenjivosti Evropskog naloga za istragu, postavila je jasne smjernice o tome kako se Sky može koristiti u krivičnim postupcima.

– Nigdje u presudi Evropskog suda ne piše da komunikacija sa Skaj aplikacijom ne može biti dokaz. Ta presuda samo je dala tumačenje uslova i procedure pod kojima se Skaj može koristiti i to nije sporno – istakao je Radulović.

Presuda se odnosila na slučaj presretnute kriptovane komunikacije putem aplikacije EncroChat, čime je jasno definisala standarde za korištenje šifrovanih poruka u krivičnim postupcima. Francuski i holandski pravosudni organi su u julu 2020. godine razbili ovu mrežu, a nakon toga i Sky aplikaciju, koju su, prema tvrdnjama policije, koristile kriminalne grupe.

Ipak, u Crnoj Gori, dio pravnih zastupnika tvrdi da se kriptovana Sky ECC aplikacija ne može koristiti kao dokaz pred sudom zbog navodnog nezakonitog pribavljanja. Međutim, Radulović ističe da je presuda Evropskog suda jasno postavila smjernice o uslovima korišćenja Sky komunikacije.

Radulović ističe da je ključno poštovati prava optuženih i povezati materijal sa Sky komunikacije sa konkretnim činjenicama i dokazima.

Radulović zaključuje da je neozbiljno i nekorektno obećavati oslobađanje optuženih na osnovu ove presude.

– Očekujem da se sudovi odgovorno odnesu prema ovom pitanju i da Sky tretiraju kao i svaki drugi dokaz, ako je pribavljen u skladu sa propisanim procedurama – zaključuje on.

Glavni specijalni tužilac Vladimir Novović, početkom godine kazao je “Vijestima” da je Specijalno državno tužilaštvo (SDT) potpuno uvjereno u zakonitost SKY materijala.

– Kao što smo više puta javno saopštili, Specijalno državno tužilaštvo je potpuno uvjereno u zakonitost SKY materijala. Naime, radi se o dokazu koji je pribavljen u skladu sa Evropskom konvencijom o međusobnom pružanju pravne pomoći u krivičnim stvarima sa dodatnim protokolima i Zakonom o međunarodnoj pravnoj pomoći u krivičnim stvarima. Inače, članom 45 Zakona o međunarodnoj pravnoj pomoći u krivičnim stvarima je propisano da je procesna radnja koju je preduzeo strani pravosudni organ u skladu sa svojim zakonom, u krivičnom postupku u Crnoj Gori izjednačena sa odgovarajućom procesnom radnjom koju preduzima domaći pravosudni organ, osim ako to nije u suprotnosti sa načelima domaćeg pravnog sistema i opšteprihvaćenim pravilima međunarodnog prava. U konkretnom slučaju nadležni francuski pravosudni organi su SKY materijal izuzeli po naredbama francuskih pravosudnih organa i u skladu sa francuskim zakonodavstvom, što potvrđuje preko 50 sudskih odluka francuskih sudova koje su donesene od nižih do najviših nivoa. S tim u vezi, na istom fonu su odluke Vrhovnog suda Kraljevine Norveške, kao i Regionalnog suda u Hamburgu i Vrhovnog suda Kraljevine Holandije, koje se odnose na aplikaciju Enkročat, što je gotovo istovjetno ‘SKY’ aplikaciji. U konačnom, Specijalno državno tužilaštvo pristupa istragama na sveobuhvatan način upotrebljavajući sva dokazna sredstva propisana Zakonikom o krivičnom postupku, pa se ni u jednom slučaju ne ograničava na postojanje samo jednog dokaza –  rekao je Novović u novogodišnjem intervju “Vijestima”.

U podgoričkom Višem sudu u februaru je donesena prva presuda na osnovu dokaza iz Skaj aplikacije.

To je učinjeno u predmetu protiv okrivljenih za planiranje ubistva Marka Ljubiše zvanog Kan, početkom 2021. godine u Budvi. Sutkinja Vesna Kovačević, saopštila je tada da je Specijalno vijeće kojim je predsjedavala, dokaz sa Skaja prihvatilo kao validan.

– To je potvrđeno SKY komunikacijom kada je Ilić Lazar, a čiji je pin kod G02133 u razgovoru sa NN licem kazao: ‘Brate ove godine čistimo sve, započinjemo sa Kanom, jedva čekam da ga ubijem, sanjao sam da mi je pobegao, poludeo sam’. Što nadalje znači da je ova kriminalna organizacija stvorena radi vršenja krivičnih djela ubistava kako je to opisano u optužbi ovlašćenog tužioca – navodi se u između ostalog u obrazloženju presude.