Sinocni masovni protesti protiv eksploatacije litijuma u Srbiji nastavljaju da uzimaju maha, ali predsjednik Aleksandar Vučić i njegova vlada ne prestaju da negiraju ozbiljnost ovog protesta i da ga predstavljaju kao dio navodne političke agende usmjerene protiv njihove vlasti.

Prema izveštajima stranih novinskih agencija, desetine hiljada građana okupile su se u Beogradu kako bi izrazile svoje nezadovoljstvo planovima za otvaranje rudnika litijuma, dok zvaničnici vlade pokušavaju da umanje značaj ovih protesta optužujući ih za pokušaj državnog udara.

Američka novinska agencija AP izvještava da su se učesnici protesta na mitingu u Beogradu jasno suprotstavili planovima za eksploataciju litijuma, skandirajući „Nećeš kopati!“ i „Izdaja, izdaja!“. Demonstranti su se okupili uprkos tvrdnjama zvaničnika da je protest dio navodne zavjere zapadnih sila koje teže svrgavanju Vučića i njegove vlade. AP podsjeća da su ranije zvaničnici najavili kako ruske obavještajne službe tvrde da strane sile spremaju „masovne nemire i državni udar“ u Srbiji, što su mnogi smatrali neosnovanom propagandom.

Francuska novinska agencija AFP biježi da su hiljade ljudi izašle na ulice Beograda u znak protesta protiv ponovnog pokretanja spornog projekta eksploatacije litijuma. Ovaj plan, koji je bio obustavljen 2022. godine zbog velikih protesta i blokada ključnih saobraćajnica, ponovo je aktiviran prošlog mjeseca u okviru sporazuma sa Evropskom unijom o „kritičnim sirovinama“.

Vlada Srbije, predvođena Vučićem, tvrdi da će ovaj projekat doprinijeti ekonomskom razvoju zemlje, ali kritičari se protive jer smatraju da bi rudarenje moglo nepopravljivo zagaditi dolinu Jadra i ugroziti ključne izvore podzemnih voda i poljoprivredno zemljište.

Demonstranti, među kojima su i poznate javne ličnosti poput glumice Svetlane Bojković, insistiraju da su njihovi protesti ekološki motivisani i da nemaju političke ambicije, uprkos tvrdnjama vlasti da se radi o pokušaju državnog udara. Bojković je u svom govoru tokom protesta naglasila da „naš današnji skup ekološki i nema političkih ambicija“, dok su zvaničnici nastavili da koriste retoriku koja upućuje na navodni politički udar.

S druge strane, vlast je u pokušaju da ublaži protivljenje, uspostavila medicinski tim za praćenje potencijalnih opasnosti po zdravlje i pozivni centar za građane. Međutim, kritičari ostaju skeptični prema ovim mjerama, a ministarka rudarstva i energetike Dubravka Đedović Handanović je izjavila da će Srbija razviti „lanac vrijednosti“ u zemlji, povezan sa proizvodnjom baterija i električnih vozila. Unatoč tim tvrdnjama, stanovnici doline Jadra ostaju odlučni u svom protivljenju otvaranju rudnika.

Vlada Aleksandra Vučića suočava se sa sve većim izazovima u očuvanju ekološke ravnoteže i zadovoljenju ekonomske agende. Protesti protiv eksploatacije litijuma ne samo da reflektuju rastuće nezadovoljstvo građana, već i ukazuju na dublje probleme u vladinom pristupu pitanju zaštite životne sredine.

Sa nastavkom protesta širom zemlje, Vučićeva administracija će morati da pronađe ravnotežu između ekonomskih interesa i očuvanja prirodnih resursa, što predstavlja veliki izazov za budućnost srpske vlade.