Povodom raspisanog Javnog poziva za davanje šuma na korišćenje prodajom drveta u dubećem stanju, za 2024. godinu javnosti se otvorenim pismom obratila grupa drvoprerađivača. Pismo je upućeno premijeru i ministrima u Crnoj Gori, a u njemu izražavaju zabrinutost zbog odluka o raspodjeli koncesija za šume koje, prema autorima pisma, favorizuju velike firme na račun manjeg broja radnika i lokalne privrede.

Oni u pismu upozoravaju na moguće koruptivne prakse i značajnu materijalnu štetu za državni i lokalni budžet te poziva na hitno preispitivanje i promjenu trenutno nepravednih uslova tendera.

Pismo prenisimo u cjelosti:

Otvoreno pismo

Premijeru, gospodinu Milojku Spajiću, Ministre poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, gospodinu Vladimiru Jokoviću Ministru ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera, gospodinu Damjanu Ćulafiću Predsjednicima Opština i Skupština opština Rožaja, Berana i Pljevalja

Poštovani,

Imajući u vidu činjenicu da se nadležne institucije u oblasti šumarstva svojim izjavama ponašaju kao Robin Hud, te brane šume od bogatih i štite iste, a svojim djelima rade suprotno, oduzimajući pravo na rad svima osim najbogatijima, pri tome nanoseći štetu što privredi što budžetu opština na sjeveru, u postupku koji ima jasne elemente korupcije, prinuđeni smo da se obratimo vama i kompletnoj crnogorskoj javnosti u pokušaju da spriječimo ogromnu materijalnu štetu. U Crnoj Gori se vlasti mijenjaju, nekad češće, nekad ređe, ali jedna stvar je konstanta – negativna kampanja koja se vodi protiv koncesionara. Iz tog razloga ovom prilikom se nećemo baviti štetom koja je nanijeta nama u ovom procesu, već ćemo se osvrnuti samo na štetu po privredu i budžet države Crne Gore.

JAVNI POZIV ZA DAVANJE ŠUMA NA KORIŠĆENJE PRODAJOM DRVETA U DUBEĆEM STANJU, ZA 2024. GODINU je raspisan 11. jula 2024. godine (br. 01-311/24-2450/2). Bitne razlike u odnosu na prethodne godine se odnose na način bodovanja ponuda. Dok je prethodnih godina 80 bodova nosila cijena, a 20 bodova tehničko vrednovanje, ove godine je taj odnos promijenjen na način da 55 bodova nosi cijena, a 45 bodova tehničko vrednovanje. Još jedna izmjena u odnosu na prethodne godine se odnosi na ograničenje da ponudjač može po upošljenom radniku da dobije 450 m3 , ako je broj upošljenih u preduzeću veći od 10, dok za preduzeća koja imaju manje od 10 radnika ponuđač može dobiti 250 m3 po upošljenom. Podsjećanja radi, prethodnih godina je ograničenje bilo na 250 m3 po upošljenom, bez obzira na broj upošljenih. U daljem tekstu ćemo ukratko obrazložiti štetu koja je nastala na ovaj način za državu, privredu i zašto ove izmjene imaju elemente korupcije

1. Ono što je bilo prisutno kao sumnja prilikom objavljivanja javnog poziva, pokazalo se kao istina prilikom otvaranja ponuda. Zbog tržištu do sad nepoznatih pravila da cijena nosi svega 55 bodova, a tehnička opremljenost 45 bodova, i uvećanim brojem kubika po radniku – 4 firme sa većim brojem radnika su dobile mogućnost da drvnu masu dobiju po najnižim – početnim cijenama, sa izuzetkom nekoliko odjeljenja gdje je cijena podignuta za 1 ili 2 e, sve sa ciljem da se poruči da je država uz njih i da im se ništa ne može. Rezultat toga je da ponudjači sa manjim brojem radnika nisu mogli pobijediti u ovom procesu nudeći znatno veće cijene (i do 35 eura po m3 ), a u prosjeku od 15 do 20 eura po kubiku. S obzirom na činjenicu da je javnim pozivom ponudjeno oko 250.000 m3 , jasno je da je na ovaj način u samom startu pričinjena šteta od 3,5 do 5 miliona eura po budžet Crne Gore. Ova šteta je znatno veća jer navedena preduzeća koja su sa istim brojem radnika obradjivala 250 m3 po radniku, ove godine dobijaju 450 m3 , te će ovaj višak od 200 m3 po radniku prodavati na crno po većim cijenama u odnosu na cijene koje su platili i time ostvarivati dobit koju je trebala da ostvari država Crna Gora. Ono što je takodje bitno je da 70% prihoda od koncesija ide u budžet opštine na čijoj teritoriji se nalaze šume, te će ovakvim pozivom budžeti opština na sjeveru pretrpjeti milionsku štetu. Samo u 5 odjelenja u Opštini Berane je na pozivu pobijedila firma čija je ponuda 500.000 eura manja od najbolje ponude, što nanosi direktnu štetu budžetu Opštine Berane u visini od 350.000 eura. Budžet Crne Gore je samo po osnovu koncesija na teritoriji Opštine Rožaje će pretrpjeti štetu od oko 700.000 eura, što je oko 500.000 eura manje prihoda budžetu Opštine Rožaje. Sav taj novac je završio u privatne džepove. Nekoliko primjera će biti prikazano u kratkoj tabeli. Ovom prilikom od Premijera Crne Gore očekujemo da u ime Vlade koju vodi i objasni kome je u interesu i iz kojih razloga da donosi ovakve odluke?

2. Zbog povećanja broja kubika po radniku za 4 velike firme, i nemogućnosti da se iste bilo kojom razumnom cijenom na javnom pozivu dostignu, omogućeno je da naveden firme ‘uzmu’ najveći broj crnogorskih šuma, dok će se veliki broj firmi na sjeveru ugasiti i veliki broj radnika ostati na ulicu. I dok se jedni nadaju, ili im je obećano da će drvnu masu kupiti na crno od navedenih velikih preduzeća, 37 preduzeća koja upošljavaju 484 radnika će biti prinudjena da prestanu sa radom čime će navedeni radnici ostati ”na ulici” i to: Opština Rožaje 25 preduzeća – 207 radnika Opština Berane 5 preduzeća – 60 radnika Opština Pljevlja 11 preduzeća – 217 radnika Ovaj broj je znatno veći, ali su navedena samo preduzeća koja su potpisnici pisma. Ovom prilikom od Premijera Crne Gore očekujemo da objasni kako planira da ostvari obećanu punu zaposlenost ako njegova Vlada donosi ovakve odluke?

3. Pošto nauka sigurno ne može dati objašnjenje na koji način se radnici u broju većem od 10 pretvaraju u supermene, te se njihova radna sposobnost duplira, očekujemo da će onaj ko je došao do ovakvog zaključka isti moći da objasnti pred Vrhovnim državnim tužilaštvom, gdje ćemo podnijeti prijavu za korupciju sa svim dokazima koje posjedujemo. Pitaćemo da li je Uprava za šume imala pisanu saglasnost nadležnog direktorata za ovako bitnu izmjenu uslova, i kako je predsjednik tenderske komisije ujedno izdavao potvrde za dokumentaciju ponuđača, čime je kao član komisije imao uvid u dokumentaciju, što nije po slovu i duhu zakona. Do tad, od onih koji nisu dio ovog koruptivnog procesa očekujemo da isti zaustave, ponište tender i raspišu novi po uslovima od ranijih godina gdje će cijena nositi 80 bodova. Ovo će biti zahtjev niza naših protesta, koje započinjemo u srijedu 7. avgusta 2024. godine blokadom puta Rožaje-Berane-Petnjica u mjestu Kalače. Ono što takođe ističemo da je ovaj postupak samo probni balon vezan za izmjenu Zakona o koncesijama, koji je usvojen ovih dana, a čije posledice su još gore po državu i lokalne samouprave. Stavljanje van snage ovog zakona je drugi zahtjev ovog protesta. O svemu ćemo informisati i kancelariju Evropske komisije u Crnoj Gori. Ovim putem pozivamo sve ljude kojima je stalo do sjevera i predstavnike lokalnih samouprava da nam se pridruže u borbi za spas privrede i radnih mjesta u opštinama na sjeveru u srijedu 7. avgusta 2024. od 15h.

U nastavku vam dostavljamo potpisnike pisma, uz izvinjenje svim preduzećima do kojih nismo stigli u ovom kratkom roku, a imali su potrebu da učestvuju, što ćemo ispraviti u narednom periodu.

Rožaje

DOO ALBA KOMERC 3 radnika
DOO ŠEKOM KALAČ Š 25 radnika
DOO JELA-KOMERC 11 radnika
KD SLOGA 12 radnika
DOO ZLATNI KRŠ 10 radnika
BRALIĆ COMPANY 16 radnika
DOO DRVOMONTAŽA 4 radnika
DOO AZRA LOGISTIK 11 radnika
DOO DRVOLAND 9 radnika
DOO ENKO COM 5 radnika
DOO DOBITAK 13 radnika
DOO HASKO COMPANY 7 radnika
DOO DŽNO 5 radnika
DOO AIŠA 4 radnika
DOO TRIO M 3 radnika
DOO DRVOREZ COMPANY 4 radnika
DOO DELTA COMERC 16 radnika
DOO AJLA 2 radnika
DOO EL-PROMM I -5 radnika
DOO ČUKAR 4 radnika
DOO ARNES 3 radnika
DOO PRIZMA MONTA 12  radnika
DOO LEDINAK 5 radnika

Pljevlja

DOO EKO-PLOD 21 radnika
DOO LIJESKA 15 radnika
DOO JAVOR INTERNACIONAL 30 radnika
DOO DRVO COMERC 13 radnika
DOO FOREST PLUS 13 radnika
DOO STOŽER 30 radnika
DOO ZELENO BORJE 33 radnika
DOO 31. OKTOBAR 23 radnika
DOO DELJEVINA 17 radnika

Berane

DOO BUDIM PROMET 19 radnika
DOO ALEKSIC 3D 17 radnika
DOO BRKOM 10 radnika
DOO M&S COMPANY 7 radnika
DOO ČUKIĆ COMPANY 7 radnika