Izraz voće u botanici se koristi kao termin za sve biljke koje u plodu sadrže sjeme ili sjemenke, a povrće je zapravo široki krovni termin za mnoge vrste jestivih biljaka.
Možda mislite da znate što su šargarepa i cvekla. Ali šargarepa, cvekla i ostalo povrće koje raste u zemlji su zapravo pravi korijeni biljaka. Zelena salata i spanać su listovi, dok su celer i špargle stabljike, a zeleniš poput brokolija, artičoke i karfiola je nesazrelo cvijeće, objašnjava Stiv Rajners, profesor hortikulture na Poljoprivrednom fakultetu Univerziteta Kornel.
– Što se tiče plodova koji rastu iz cvijeća, kao što su paprika i paradajz, usjevi o kojima se žestoko raspravlja, u botanici su klasifikovani kao voće. Krastavci, tikvice, patlidžan i avokado su takođe klasifikovani kao voće zbog svoje anatomije, prema Evropskom savetu za informacije o hrani. – dodaje prof. Rajners.
Termin povrće u botanici nema utvrđenu definiciju. Međutim, u hortikulturi, nauci o uzgoju baštenskih usjeva, povrće se definiše kao svaka zeljasta biljka – mesnata biljka koja završava svoj životni ciklus tokom vegetacije – u kojoj se neki dio „jede kuvan ili sirov, tokom glavnog dijela obroka, a ne kao užina ili dezert“, objašnjava profesor.
Pravna definicija povrća u odnosu na voće – barem u Sjedinjenim Državama – utvrđena je odlukom Vrhovnog suda SAD iz 19. vijeka koji je zaključio da je paradajz povrće.
Dok je povrće zapravo samo korijenje, stabljika i lišće biljaka, stručnjaci ne preporučuju da se jede bilo koje korijenje, stabljike i listovi.
Jedan od primjera je rabarbara. Mesnata stabljika je jestivi dio biljke, ali listovi su otrovni, napominje Rajners. Ali slobodno jedite biljke koje obično nazivamo povrće.
– Znamo da je (povrće) zdravo. Znamo sadržaj vitamina, znamo sadržaj minerala. Znamo koliko je vlakana u svemu tome. Takođe znamo da je povrće koje uzgajamo ili kupujemo na pijaci ili u prodavnici bezbjedno za jelo – ističe profesor.
Poznavanjem različitih djelova povrća i hranljivih materija koje nose, ljudi mogu da jedu kvalitetnu hranu, kaže Šeri Stasni, registrovana dijetetičarka i profesorka na odjeljenju za zdravlje, ishranu i vježbe na Državnom univerzitetu Sjeverne Dakote.
Glavica brokolija je odličan izvor hranljivih materija, ali i stabljika, koju najčešće odbacujemo, takođe je bogata vlaknima i hranljivim materijama, napominje profesorka. Utvrđeno je da je redovna konzumacija ove vrste povrća, kao što su brokoli i karfiol povezana sa smanjenjem rizika od raka.
– Kardiovaskularne bolesti su i dalje ubica broj jedan u Sjedinjenim Državama, a znamo da ako jedete dovoljno voća i povrća, smanjujete rizik od srčanih bolesti – a to ide zajedno sa gojaznošću, dijabetesom i svim ovim drugim hroničnim bolestima – naglašava prof. Stasni.
Važno je jesti raznovrsno povrće jer svako ima različite korisne hranljive materije, dodaje profesorka. Tamno lisnato povrće kao što su spanać i kelj odličan je izvor određenih fitonutrijenata, prirodnih hranljivih materija iz biljaka koje su korisne za ljudsko zdravlje, koje pomažu u održavanju oštrog vida, dok će šargarepa ojačati noćni vid.
Pored toga, povrće i voće bogato kalijumom, poput krompira, bundeve i tikvica, može pomoći u snižavanju i održavanju krvnog pritiska.
Zato treba djecu od najranijeg uzrasta upoznati sa voćem i povrćem, napominje profesorka Stasni.
– Jer, ako djecu naviknete da jedu povrće u mlađem uzrastu, veća je vjerovatnoća da će ga jesti tokom života i samim tim smanjiti rizik od hroničnih bolesti – zaključuje profesorka.
Komentariši