Stećci su srednjovjekovni nadgrobni kameni spomenici. Nazivaju ih još i grčkim grobljima, mramorjem, kaurskim i svatovskim grobljima. Stećci iz Srbije, Hrvatske, Bosne i Hercegovine i Crne Gore su 2016. godine stavljeni pod zaštitu UNESCO-a. U Crnoj Gori pojedinačni stećci ili grupe njih mogu se vidjeti na dosta lokacija u opštinama Žabljak, Plužine, Nikšić, Šavnik i Pljevlja.

Na Žabljaku postoje dva zaštićena lokaliteta: Bare Žugića i Grčko groblje. Stećci u Barama Žugića, u zaseoku Novakovići, nalaze se na malom uzvišenju iznad puta. Zvanično ih ima oko 300 i to: 240 tipa ploče, 50 tipa sanduka i 10 sljemenjaka.

Grčko groblje se nalazi na uzvišenju naspram Ribljeg jezera. Razdaljina izmedu ova dva groblja je 2-3 kilometra. Grčko groblje je znatno manje od prethodnog jer se na njemu nalazi 49 stećaka, od kojih je: 10 ploča, 27 sanduka, 12 sljemenjaka.

Ipak, najviše stećaka ima na teritoriji opštine Plužine. Oni su najčešće smješteni na većim visinama, te se mogu naći na planini Kručici, na Pivskoj planini, na Pišču. Rijetko će se naići na seosko groblje po Pivi, a
da na njemu nema bar jedan stećak.

Na žalost, većina ovih lokacija nije obilježena onako kako zaslužuju i često se na njih naiđe sasvim slučajno, kao što sam ja, jednom prilikom, vozeći se po Pivskoj planini, slučajno ugledala stećke.

Na Kručicu sam otišla ciljano, da vidim stećke koji se nalaze na njoj. Do njih nije lako doći, pa bi bilo veoma interesantno da se zna ko se ovdje sahranjivao, gdje su su majstori koji su rezbarili kamen boravili, odakle su dolazili. Mnogo je pitanja bez odgovora. Prolaskom vremena sve su manje šanse da se do njih i dođe.

Stećke na Pišču sam dugo tražila. Našla sam par njih na seoskom groblju, ali ovi glavni su mi stalno izmicali. Sad je ova lokacija označena i ne možete je promašiti ako se nađete u ovom dijelu naše zemlje.

U selu Donji Uvač, koje se nalazi između Plužina i Trse, napravljen je mali vidikovac i stećci su označeni QR kodom. Ima ih u okolini još dosta, vidi se da vire na sve strane, valjalo bi ih sve otkriti očima javnosti.

Kao što već napisah, rijetko je groblje u ovim krajevima koje nema bar nekoliko stećaka. Ja sam nailazila na dosta njih: Donji Uvač, Crkvičko polje, Pišče.

Moja potraga za stećcima traje već neko vrijeme, a nemam namjeru da prestanem da ih otkrivam i ubuduće. Ove koji se nalaze u opštinama Nikšić, Pljevlja i Šavnik još nisam imala prilike da vidim, a i Piva krije još dosta lokacija do kojih nisam doprla.

Mišljenja i stavovi objavljeni u rubrici "Stav" nijesu nužno i stavovi redakcije 24kroz7